Toekomstige academische leraren (ALPO) nog beter in het zadel

ALPO-docent en onderzoeker Fedor de Beer ontving een Comenius Teaching Fellowship om te onderzoeken of de aanpak in de module Burgerschap van academische leraren inderdaad betere veranderaars maakt. Academische leraren hebben een dubbelrol in het onderwijs. De eerste taak spreekt voor zich: ze geven les aan hun eigen groep. Maar daarnaast zijn ze ook change-agents, of zouden dat in ieder geval móeten zijn: de universitair geschoolde leraar als deskundige en inspirerende ‘veranderaar’ die onderwijsinnovaties aanjaagt.

De module Burgerschap is slechts de kapstok waaraan de verdiepingsslag wordt opgehangen. Het gaat erom: Hoe pak je het aan als je kansen ziet liggen, in de school of binnen een vak? Hoe start je het gesprek met je collega’s, en op welke manier? 

Fedor: "Als studenten en net-afgestudeerden verbeterkansen alleen onderbouwen met wetenschappelijke kennis, zien ze gezichten verstrakken en hakken in het zand gaan. Een ware change-agent heeft dan ook niet alleen (wetenschappelijke) slimme kennis paraat, maar is ook goed in slim organiseren en communiceren."

Dat herkent ook Hilde Motz, academisch leraar in het basisonderwijs: "Je kunt zelf heel erg met iets bezig zijn, maar je collega’s hebben vaak andere prioriteiten. Je krijgt dus maar een paar van hen van het begin af mee. Hoe krijg je ook de aandacht van die anderen? Hoe vertaal je de theorie – die voor jou gesneden koek is – naar praktische ideeën, die ook voor de rest herkenbaar en van toegevoegde waarde zijn? Hoe voorkom je dat je dingen zelf gaat invullen, waardoor het ingeslagen pad doodloopt? Hoe giet je je verhaal juist in een open, prikkelende vorm waar mensen in meegaan?"

Hilde had tijdens haar studie zelf een academische leraar als mentor, maar voor de meeste ALPO-studenten geldt dat helaas nog niet. "Dat leraren uit de praktijk nu bijdragen aan de ontwikkeling van de module, lessen verzorgen en een deel van de begeleiding voor onze rekening nemen, maakt de toekomst voor de studenten veel concreter: behalve de praktijkoefening, krijgen ze ook uit de eerste hand te horen waar je tegenaan kunt lopen en hoe wij daarmee omgaan."

De Beer: "Studenten hebben wisselend succes in het om tafel gaan met het team op de stagescholen. Bij sommige studenten ging het van een leien dakje. Anderen vonden het een stuk lastiger. Ze durfden mensen niet goed uit te nodigen of kregen het niet voor elkaar om de stap te maken van eenrichtingspresentatie naar interactieve uitwisseling van ideeën." 

Academisch leraar in het basisonderwijs Inge Thielen: "En dat is dus precies wat je op deze manier, stap voor stap, wél leert: dingen zó brengen dat een team loskomt van het soort basisonderwijs, waar veel gedaan wordt 'omdat het altijd al zo gedaan wordt' en dus niet innoveert."