Promovenda sluit aan bij Enactive Mind Autisme Van behandelaar naar onderzoeker

“Als je een beperking hebt of van de norm afwijkt, kan dat eenzaam zijn. Dat zou niet zo moeten zijn”, vindt Rosa van Doormaal. Zij startte per 1 september als promovenda bij het Lectoraat Volwaardig Leven met Autisme bij het project ‘Enactive Mind Autisme: van denkwijze naar werkwijze’.
Alternatieve benadering
Bij de professionals in de hoogspecialistische behandeling is er behoefte aan een wetenschappelijk onderbouwde werkwijze om vanuit de belevingswereld van de persoon met autisme te werken. De kern van het project ‘Enactive Mind Autisme’ is gebaseerd op een alternatieve benadering van autisme, waarbij de problematiek niet bij de persoon met autisme ligt, maar tussen de persoon met autisme en zijn omgeving. Het beschouwt autisme als een interactiefenomeen.
Proces van samen
Rosa vertelt: “Ik ben enorm gecharmeerd van deze bijzondere benadering. Het is niet reëel om het alleen bij de persoon met autisme neer te leggen. Je bent samen in gesprek, dus je hebt beide een aandeel. De ander mag zich ook aanpassen. Dat vind ik mooi aan dit project, dat het een proces is van samen. Dat komt ook tot uiting in het onderzoek zelf: samen met meerdere onderzoekers, mensen met autisme, hun naasten én de behandelaars.”
Werkervaring
Rosa heeft de opleiding Psychologie gevolgd en brengt naast wetenschappelijke, ook jarenlange ervaring in het werken met mensen met een beperking mee. Ze werkte onder andere als rapporteur en behandelaar in de verslavingsreclassering. “Bij het schrijven van de voorlichtingsrapportages in opdracht van het Openbaar Ministerie, was kennis van psychische aandoeningen belangrijk. Uiteindelijk werkte ik vaker met verdachten waarbij autisme werd vermoed of was gediagnosticeerd, mede vanwege het feit dat ik iemand met autisme in mijn persoonlijke omgeving heb. Ik had inmiddels de nodige ervaring met autisme opgedaan en ook meerdere relevante opleidingen gevolgd.” Ze werkte bijvoorbeeld als forensisch psycholoog, volgde een opleiding tot POH GGZ en werkte een tijdje als praktijkondersteuner bij diverse huisartsenpraktijken. Vervolgens ging ze als zelfstandige aan de slag met onder andere levensloopbegeleiding voor mensen met autisme.
Juist het toegepaste deel van onderzoek past goed bij mij. Omdat je iets levert waar de doelgroep direct wat aan heeft, maar meer nog omdat je het met de doelgroep samen doet
Stilstaan
In coronatijd verhuisde Rosa met haar gezin vanuit de Randstad naar Brabant. “De wereld ging op slot en ook ik stond bewust stil. Ik zocht uit wat ik nou echt wilde en volgde daarom een vak bij de Universiteit van Utrecht: toegepaste cognitieve psychologie. Daar werd ik heel blij van. Ik ben wetenschappelijk opgeleid, maar juist het toegepaste deel past goed bij mij. Omdat je iets levert waar de doelgroep direct wat aan heeft, maar meer nog omdat je het met de doelgroep samen doet”, vertelt Rosa.
Gamen met visuele beperking
Ik vind het belangrijk dat de mensen met autisme zelf aan het woord komen en meedenken
Promotieonderzoek
En zo kwam Rosa bij het project ‘Enactive Mind Autisme: van denkwijze naar werkwijze’ terecht. Bij het project gaat het echt over de innovatie van de hoogspecialistische autismezorg. Het onderzoeksteam werkt op een waarderende manier samen met professionals, mensen met autisme en hun naasten aan de ontwikkeling van een wetenschappelijk onderbouwde werkwijze. Dit is een intensieve samenwerking tussen het HAN-lectoraat en de 3 TOPGGz-instellingen: Karakter, Dimence en dr. Leo Kannerhuis. “Mijn praktijkgericht promotieonderzoek loopt 4 jaar. Het doel is het ontwikkelen, onderzoeken en evalueren van een wetenschappelijke onderbouwde werkwijze voor zorgprofessionals in samenwerking met patiënten, naasten en netwerkpartners. Altijd samen. Ik vind het belangrijk dat de mensen met autisme zelf aan het woord komen en meedenken. Dat er niet over de mensen wordt gesproken, maar mét.”
Meerwaarde
Rosa vervolgt: “Ik kijk enorm uit naar deze samenwerking. Ik denk dat het meerwaarde heeft dat ik een achtergrond heb als behandelaar en ervaring van dichtbij met autisme. Hierdoor weet ik hoe moeizaam een behandeling kan lopen. Hoe vaak je stappen terug zet om vooruit te komen. Hoeveel onbegrip er nog is binnen onze samenleving en hoe hard dat kan aankomen. Maar ik weet ook hoe hoog de werkdruk is voor behandelaars en dat de eisen vanuit de zorgverzekering vaak niet aansluiten bij de praktijk. Ik neem die ervaring mee in dit traject.”